Atmosferdeki tabakalar

Atmosferi oluşturan maddeler nelerdir?
*Atmosfer, gezegenimizi çepeçevre kaplayan hava tabakasıdır. Onu oluşturan gazlar, insan, hayvan ve bitkilerin yaşaması için gereklidir. Atmosfer bizi güneşin çok kuvvetli ışınlarından ve meteoritlerden de korur. Nem ve hareketleri ile de ısı değişikliklerini sağlar.
Havada birçok gaz vardır. En çok bulunan gazlar azot (% 78.09) ve oksijen (% 20.93)dir. Bunlardan başka az miktarda argon, su buharı ve gaz karbonik elementler de vardır.
Atmosferin ısı ve yoğunluğu yüksekliklere göre değişir. Yeryüzünden yukarıya doğru, atmosferde dört tabaka yer alır.
Birinci tabaka olan "troposfer"in kalınlığı ekvatorda 18 km’dir. Kutuplar üzerinde ise 8 km'dir. Yerden yukarıya yükseldikçe, bu tabakadaki ısı, basınç ve nem oranı azalır.
İkinci kat "stratosfer" tabakasıdır ve 80 km yüksekliğe kadar çıkar. Güneşten yayılan tehlikeli ultraviole ışınlarının büyük bir kısmını bu katta bulunan ozon tabakası engeller.
Ozon tabakasının, dalga boyu kısa olan morötesi ışınların toprağa ulaşmasını engellemesi dünya için çok büyük bir tehlikenin bertaraf edilmesidir. Eğer bu önleme olmasaydı, yeryüzünde hayat olmazdı. Ayrıca ozon, havanın sağlığa elverişli olmasını sağlayan kuvvetli bir bakteri öldürücüdür.
Bu gün bilim adamları ozon tabakasının delindiğini ve insanlık için büyük bir tehlike oluşturacağını tespit ettiler. Spreylerin ozon tabakasını deldiği ve kullanılmaması gerektiğini savunuyorlar.
Stratosferden sonra "ionosfer" tabakası gelir. Bu tabaka, meteoritleri parçalamak, radyo dalgalarını yaymak gibi çok önemli bir rol oynar.
Yerkabuğunun üzerinden 500 km yukarıda "ekzosfer" tabakası başlar. Çok hafif ve ince olan bu kenar tabakadan sonra uzay boşluğu gelir.
Kaynak: Gençlik Ansiklopedisi 1. Kitap
Resim:ATMOSFERİN KATMANLARI